Aurten betetzen ari den hirugarren mendeurrenari buruzko hitzaldia: hiria, eta probintziaren gainerakoa, eraso eta okupatu zituen frantziar gudaroste batek Berwick dukearen agintepean, eta konfiskatu egin zituen Frantziako Luis XV.aren Koroaren mendera igarotzeko.

Posible al da makina adimendunak eraikitzea? Garuna makina bat da? Bi galdera horiek mendeetan zehar pentsalari handien obsesioa izan dira. Adimen artifizialaren azken helburua -makina batek gizakiaren antzeko adimen orokorra izatea— zientziak izan dituen helburu handienen artean aurkitzen da, bizitzaren jatorria azaltzea, unibertsoa ulertzea edo materiaren egitura argitzea bezalako erronkekin konpara daitekelarik. Hitzaldi honetan, adimen artifizialaren bidaia liluragarria deskribatzen da, berrogeita hamarreko hamarkadaren erdialdean hasita, gaur artera iritsi arte. Ibilbide osoan zehar aurkitutako lorpenak eta oztopoak aurkezten dira, baita gizakiaren antzekoa izan daieteken adimen artifiziala etorkizunean garatu ahal izateko aurre egin beharreko zailtasunak eta mugak ere.

Hitzaldi honetan azalduko dira parrokia-eliza hau eraikitzea eragin zuten gorabehera historikoak, eta hiriaren hedapen- edo zabaltze-proiektuan eraikinak izan zuen garrantzia aztertuko da. Gainera, bere eraikuntzaren historian sartuko gara, eta eraikinaren arkitektura aztertuz, hemeretzigarren mendeko burgesiaren gustu artistikoak ezagutuko ditugu.

Anbiguotasunaren, xalotasunaren eta maltzurkeriaren, susmoaren printzea. Loretan zeuden bere musen aurrean otoitz egiten zuen madarikatu bat. Piero della Francescaren pintzelkada soilaz janzten zen dandy bat. Gela sorginduetan ninfulak eta katu nagiak margotzen zituen eremutarrak jendetzak biltzen ditu Thyssen museoaren ateetan. Beraren Thérèse gogogabeak, Loti Eder jelatu eta sukartsuak, amets egiten duen bitartean, Villa Diodatiko mamuak oihaletik ateratzen dira. Ikusgaiaren eta ikusezinaren artean, epifania sekretua itxurazko Ankerkeriaren Antzoki baten barruan,

Bauhaus, 1919an Walter Gropiusek sortua, arte- eta diseinu-zentro bat baino gehiago, zenbait jeinu paregabe bildu zituen eskola izan zen, XX. mendeko europar pentsamenduan eragin erabakigarria izan zuena.

Jose Maria Iparragirre izan zen bere garaiko euskal gizartearen lekuko izaten ongien asmatu zuen euskal poeta eta musikaria. Foru-zaletasunaren kantaria eta Gernikako Arbola asmatu zuena izan zen, baita beste zortziko oso ezagun batzuk ere. Hala ere, haren bizi-ibilbide abenturari eta alderraiak talka egiten du euskaldun klasikoaren estereotipoarekin.

Ondarearen banaketa, errenta finkoaren eta errenta aldakorraren artean eta inbertitzailearen profilaren arabera (kontserbadorea, moderatua, ausarta). Burtsaren inguruko oinarrizko jakintza eskuratzea. Oinarrizko analisia.

Carmen Maura (Madril, 1945-Hondarribia, 2018) margolari errealista izan zen, bere karrera profesionala Euskal Herrian egin zuena. Arte Ederretan lizentziatua San Fernando Eskolan (Madrilen), bere familia-inguruneko gaiak irudikatzen hasi zen, eta bere bilakaeran, haietatik txalupa, itsasargi, arkitektura eta islak margotzera igaro zen. Ur-margo edo akuarelak, marrazkiak eta serigrafiak ere egin zituen arren, bere lan gehiena olioz egina dago. Margolari profesional gisa izan zuen ibilbideaz eta hainbat galeria nazionaletan egindako erakusketez gain, hark beti nabarmendu zuen marrazketa eta margolaritzako irakasle gisa egindako lana.

Elkano, Urdaneta eta beste zenbait euskal marinel ez ziren sortu txiripaz. Itsasora begira zegoen gizarte baten ondorio izan ziren. Lapurdi, Gipuzkoa eta Bizkaia benetako itsas zibilizaziotzat har daitezke XIII. mendetik aurrera, Atlantikoko nahiz Mediterraneoko portu eta eremuekin zituzten harremanei esker. Batzuekin eta besteekin izandako merkataritza-harremanek aukera eman zieten garaiko merkataritza- eta nabigazio-teknikarik aurreratuenak ezagutzeko, nahasteko eta berrinterpretatzeko.

Historia paralelodun 3 erkidego politikok osaturiko Euskal Autonomia Erkidegoaren eraketatik abiatuta, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Lurralde Historikoetako bakoitza nola osatu zen aztertuko da, hasierako zatiketa gaindituz politikoki sendoturiko lurralde bihurtu arte Bizkaia nuklear batean eta Arabako eta Gipuzkoako ermandadeen inguruan; horrek ahalbidetu zuen gorputz juridiko propio batzuen garapena beren foru-eskubideak garatu ahal izateko, oro har indarrean izan zirenak 1876ra arte.

Flamenkoak Euskal Herrian izan duen bilakaerari buruzko hitzaldia Yony Camachoren, Sonakay taldeko abeslariaren, ikuspegitik.

Gipuzkoan dorretxe asko daude, arkitektura oso ederreko eraikinak, sendoak, soilak, gotorleku eta jauregi kutsukoak, gure lurraldean toki estrategikoetan kokatuak, gutxi batzuen boterearen sinbolo eta Behe Erdi Arotik gure historiaren lekuko direnak.